Versteend hout, ook aangeduid met de Engelse term petrified wood, is een soort fossiel: het bestaat uit fossiel hout, waarin alle organische materialen zijn vervangen door mineralen (meestal silicaten, zoals kwarts), met behoud van de structuur van het hout. Het proces van verstening gebeurt onder de grond, wanneer een boom bedolven raakt onder sediment, en kan miljoenen jaren duren. Grondwater dat langzaam door de bodem sijpelt, zet mineralen af waar de lignine en cellulose wegrotten. Als de afzetting en rotting even snel gaan, blijft de vorm van de cellen behouden.

De kleinste details kunnen worden vereeuwigd. Versteende jaarringen en verschillende weefsels kunnen tot op microscopisch niveau worden getraceerd. Versteend hout heeft een hardheid van 7 op de hardheidsschaal van Mohs, hetzelfde als kwarts.

Kleuren
Versteend hout komt voor in een breed spectrum aan kleuren door variatie in de afzettingen van mineralen als mangaan, ijzer en koper. Kwarts is kleurloos, maar wanneer bijvoorbeeld ijzer wordt toegevoegd, ontstaan er kristallen met een rode of gele waas, zoals uit onderstaande lijst blijkt:

• Koolstof - zwart

• Kobalt - groen/blauw

• Chroom - groen/blauw

• Koper - groen/blauw

• IJzeroxides - rood, bruin, geel

• Mangaan - roze/oranje

• Mangaanoxiden - zwart

• Silica - wit, grijs